Εθνικά Πάρκα - Εθνικοί Δρυμοί (μέρος 1ο)

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΕΘΝΙΚΑ ΠΑΡΚΑ – ΕΘΝΙΚΟΙ ΔΡΥΜΟΙ:

Τα Εθνικά Πάρκα ανήκουν στη γενικότερη κατηγορία των «Αντικειμένων προστασίας και διατήρησης» σύμφωνα με τον νόμο για την Προστασία του Περιβάλλοντος (Ν.1650/86, ΦΕΚ 160/16-10-86). Στον ίδιο νόμο (άρθρο 19) δίνεται και ο ορισμός των Εθνικών Πάρκων που περιλαμβάνει σε γενικές γραμμές τα παρακάτω:

"Οι Εθνικοί Δρυμοί περιλαμβάνουν δασικές περιοχές, οι οποίες παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον από άποψη διατήρησης της αυτοφυούς χλωρίδας και της άγριας πανίδας, των γεωμορφολογικών σχηματισμών, του υπεδάφους, της ατμόσφαιρας, των νερών και γενικά του φυσικού περιβάλλοντος. Αποτελούνται συνήθως από μία περιοχή απόλυτης προστασίας, τον πυρήνα, και από μία προστατευτική περιφερειακή ζώνη. Ορισμένες από τις δραστηριότητες που απαγορεύονται στους πυρήνες Εθνικών Δρυμών είναι η βιομηχανία, η εγκατάσταση οικισμών, οικιών, αγροικιών και παραπηγμάτων, η βόσκηση, η υλοτομία, η θήρα, η κοπή, το ξερίζωμα, η συλλογή φυτών κλπ."
Πηγή: http://www.parnitha-np.gr/ethnika_parka.htm


"Εθνικά Πάρκα (Εθνικοί Δρυμοί)
Πρόκειται για φυσικές περιοχές ιδιαίτερου κάλλους με εθνική ή διεθνή σημασία για επιστημονική και εκπαιδευτική χρήση και για αναψυχή οι οποίες για την καλύτερη διαχείρισή τους βρίσκονται κάτω από την αρμοδιότητα κρατικών υπηρεσιών. Η εκμετάλλευση των φυσικών πόρων των περιοχών αυτών απαγορεύεται.

Όταν το Εθνικό Πάρκο ή ένα μεγάλο τμήμα του καταλαμβάνει δασικές εκτάσεις μπορεί να χαρακτηρισθεί ως Εθνικός Δρυμός. Οι βασικές προϋποθέσεις που πρέπει να πληροί μια περιοχή για την κήρυξή της σε Εθνικό Δρυμό συνοψίζονται στα παρακάτω:
- η έκταση της περιοχής να είναι αρκετά μεγάλη
- οι πληθυσμοί των ζώων και των φυτών να απειλούνται με εξαφάνιση
- τα ενδημικά είδη και οι βιότοποί τους να είναι μοναδικοί και η προστασία τους να αποτελεί προϋπόθεση για τη συνέχιση της ύπαρξής τους
- τα γεωμορφολογικά στοιχεία να έχουν παραμείνει αναλλοίωτα από τις ανθρώπινες δραστηριότητες στην περιοχή
- η βλάστηση να είναι αντιπροσωπευτική
- η φυσική ομορφιά να είναι ιδιαίτερη

Σήμερα στη χώρα μας υπάρχουν δέκα Εθνικοί Δρυμοί από τους οποίους οι οκτώ βρίσκονται στην ηπειρωτική Ελλάδα και οι δύο στη νησιωτική. Η συνολική τους έκταση ανέρχεται σε 643.500 στρέμματα και είναι οι εξής:
1. Eθνικός Δρυμός Πρεσπών (νομός Φλώρινας)
2. Εθνικός Δρυμός Ολύμπου (νομός Πιερίας)
3. Εθνικός Δρυμός Βίκου - Αώου (νομός Ιωαννίνων)
4. Εθνικός Δρυμός Πίνδου (νομός Γρεβενών)
5. Εθνικός Δρυμός Οίτης (νομός Φθιώτιδας)
6. Εθνικός Δρυμός Παρνασσού (στα όρια των νομών Φωκίδας και Βοιωτίας)
7. Εθνικός Δρυμός Πάρνηθας (στα βόρεια προάστια της Αθήνας)
8. Εθνικός Δρυμός Σουνίου (νομός Αττικής)
9. Εθνικός Δρυμός Αίνου (Κεφαλονιά)
10. Εθνικός Δρυμός Σαμαριάς (Κρήτη)"
Πηγή: http://kpe-kastor.kas.sch.gr/istoselida-biodiversity/b23/national_parks.htm


ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΦΟΡΕΙΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΩΝ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ

Στον Ν. 1650/86, ΦΕΚ 160/16-10-86, που αναφέρθηκε παραπάνω, προβλέπεται επίσης ότι με Προεδρικό Διάταγμα μπορεί να συνιστώνται «ειδικές υπηρεσίες που έχουν την έδρα τους κοντά στα προστατευόμενα αντικείμενα με σκοπό την αποτελεσματικότερη προστασία και διατήρησή τους» (Άρθρο 21 παρ.2).
Αξίζει να σημειωθεί ότι στον παραπάνω νόμο δεν αναφέρεται ρητά ότι οι υπηρεσίες αυτές θα είναι Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου, πράγμα για το οποίο κάνει λόγο (προφανώς στη βάση της ασαφούς διατύπωσης «υπηρεσίες») ο νόμος για τον χωροταξικό σχεδιασμό και την αειφόρο ανάπτυξη (Ν.2742/7-10-99, ΦΕΚ 207 Α), που ουσιαστικά ρυθμίζει τα περί Φορέων Διαχείρισης. Εκεί αναφέρεται χαρακτηριστικά:

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε' -ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ

Άρθρο 15 - Φορείς διαχείρισης

1. α. Με το προεδρικό διάταγμα που προβλέπεται στις παραγράφους 1 και 2 του άρθρου 21 του ν. 1650/1986, μπορεί να συνιστώνται νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου ως φορείς διαχείρισης, με σκοπό τη διοίκηση και διαχείριση των περιοχών, στοιχείων και συνόλων της φύσης και του τοπίου που αναφέρονται στο άρθρο 18 του ν. 1650/1986, καθώς και των περιοχών που χαρακτηρίζονται ως Ειδικές Ζώνες Διατήρησης κατά το άρθρο 4 της κοινής υπουργικής απόφασης 33318/28.12.1998 (ΦΕΚ 1289 Β'/28.12.1998) και να καθορίζονται τα όρια της χωρικής τους αρμοδιότητας. Τα νομικά αυτά πρόσωπα έχουν την έδρα τους μέσα ή κοντά στις περιοχές στις οποίες βρίσκονται τα προστατευόμενα αντικείμενα, είναι κοινωφελούς χαρακτήρα και εποπτεύονται από τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων Έργων.

ΤΙ ΚΑΝΕΙ Ο «ΦΟΡΕΑΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ»

Σύμφωνα με τον νόμο (Ν.2742/7-10-99, ΦΕΚ 207 Α) ο Φορέας Διαχείρισης μιας προστατευόμενης περιοχής διοικείται από 7μελές έως 11μελές διοικητικό συμβούλιο με τριετή θητεία και μπορεί:

1. Να συντάσσει και να εκδίδει κανονισμούς λειτουργίας, διοίκησης και διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών.
2. Να γνωμοδοτεί πριν από την προέγκριση χωροθέτησης και την έγκριση περιβαλλοντικών όρων για έργα και δραστηριότητες εντός της προστατευόμενης περιοχής.
3. Όχι μόνο να αναφέρει και να επικουρεί τις αρμόδιες αρχές στον έλεγχο της νομοθεσίας αλλά και να θέτει στη διάθεσή τους προσωπικό και μέσα προκειμένου για κυρώσεις.
4. Να ενημερώνει, να εκπαιδεύει και να καταρτά τον πληθυσμό, διοργανώνοντας προγράμματα κατάρτισης και επιμόρφωσης, συνέδρια, σεμινάρια κ.λπ. σε συνεργασία μάλιστα και με ιδιωτικούς φορείς.
5. Να επιδίδεται σε εκδοτική δραστηριότητα.
6. Να υλοποιεί οικοτουριστικά προγράμματα.
7. Να εκδίδει άδειες ξενάγησης.
8. Να χορηγεί σήματα ποιότητας σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται μέσα στην προστατευόμενη περιοχή.
9. Να διαχειρίζεται και να ενοικιάζει δημόσιες εκτάσεις.
10. Να αναθέτει σε τρίτους υπηρεσίες που εντάσσονται στους σκοπούς του.
11. Να εκμεταλλεύεται περιουσιακά στοιχεία.
12. Να πουλά υλικά και κάθε είδους πνευματικό προϊόν που παράγει ή εκμεταλλεύεται.
13. Να αμείβεται για εκτέλεση ερευνών, μελετών και άλλων υπηρεσιών για λογαριασμό τρίτων.
14. Να εκμεταλλεύεται εμπορικά π.χ. μέσω εισιτηρίων και σημάτων ποιότητας το υπό προστασία αντικείμενο.
15. Να προσλαμβάνει προσωπικό με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου.